Search This Blog

Pages

Thursday, August 26, 2010

Nupui ka neih hun chuan...

Tlangval thianghlim tak la nih lai hi chuan nupui neih hi a chakawm thin a. Thil tam tak min suangtuah tir in, chhenna ngaih loh ram fan hi a chakawm hliah hliah thin. Engtik hunah emaw chuan Pathian in min la khawngaih ang a, nupui tha tak min la pe ve mial mai.. Khawnge tlangval hnahkhat hian duhthu kan sam ang e, tawnhriat lo nei tawh Mi(sual) ho khan a la nei lo te hi min han share teh u. Nupui neih hi a nuam viau em?


Nupui ka neih hun chuan:


1. Ka duat ngawt ang (kei zawng ka thaibawih dawn anih hi!!): Ka duat lutuk tur hi a hrehawm zawk. Hun kha leh chen kawppui hmu loin ka lo vakvai tawh a. Ka nupui an nih mai beisei a ka lo mitmei tawh ringawt pawh za tam an liam ta. An liam satliah a ni lo, an duh ber te nen ‘min ngai lo ten an tal e, laikhum zawl ah’! Chilthli tla duah a ka en liam tawh pawh ka chhiar mai seng tawh hek lo. Harsa lo te a miin an ‘kherawlai’ tluk keuh theih laiin, kei ve chuan thapui thawh a ka beih paw’n pakhat pawh ka la bum thlu lo a nia.

Aw Chungnungber, ka kawppui tur awm ang mi min pe ve duh hloh anih chuan ka duat ngawt ang. Ka duat hlum lo chauh ang. Nupa inhau ri ka hre hnem tawh, thil ho te ah an inhau fo mai. Hun kal tawh, siam that theih tawh si loh avanga an inhauh nasat theih zia te hi aw!!! Ka kawppui tur awm ang mi min han pe teh, nang meuh pawh i inchhir lovang!


2. Ka hmangaih a ni tih hi thu leh chetzia in ka lantir thin ang (Awi, ta deuh deuh chuan!!!!): In ka chhuahsan dawn apiangin ka hmangaih a ni tih duhthawh taka fawh pahin ka hrilh ziah ang a, hna thawhna atanga ka haw hun ah eng anga chau pawh ni ila, hmangaih takin ka kuah fo ang! Pitar putar kan nih hun mawlh hi ka nghakhlel. A chhan chu, kan inhmuh tirh lai ang tho khan ka la duat ang a, khawlai lenna ah pawh ka la kai fo ang. Chu chuan ka hmangaih zia a lan chian tir dawn avangin. Ka hau ngai hek lovang, hmeichhia te hi kutthlak an lo ngai hauh lo a nih hi. Inhrethiam tawn taka tawngka a sawi fel theih loh hi a awm thei dawn a mi?


3. Ka lerh bo san ngai lovang(tak takin): Mi(sual) thenkhat ang mai mai hi ka ni dawn lo. Kei chu ka rinawm dawn! Ka duh ber i ni an ti a, an bum thlu te te a, an lerh bo san leh zel tho si. Kei chuan lerh bo san chu sawi loh, ka peih dawn lo hrim hrim. Ka nupui ah hian ka lungawi tawk viau dawn a ni.


4. I'll make love to her every night (trentren!!): Rawl thar kan nih hlim atanga zan tin ka lo hisap tawh, kum tam a liam hnu pawh a i tan a ka la khek tang tang hi, kan inneih zan atang chuan i tan hian nasa takin ka hmang dawn a ni!!:) Sual a ni tawh dawn si lo a, Kohhran leh society remtihna thlapin kan han che thin dawn chu a nia leh! A va nuam dawn em! Khuanu khawngaihna a zarah ka hrisel tha a, thiante ho paw’n ka chak tha an ti. Ka chaw lak a that em avang pawh a niang, ka sen suah a, ka in fit em em a, dik tak a sawi chuan ka nung a ni. Sex hman nawm zia chu a thuphung chuan ka lo hre tawh thin, mah se… a tak tluk a awm thei lovang. Ka lerh bo san ngai dawn loh avangin ka nupui tan ka ‘neinung’ reng dawn a, nupa nun hlim nan a thil pawimawh tak te zing ami, sex hi a nuam thei ang berin zantin ka hmanpui thin dawn a ni (a peih chhung chu).


5. A pasal ka nih theih avangin Pathian hnenah lawmthu a sawi thin ang(a va’n nuam dawn em!): India ram khawpui hrang hranga an zirchianna atanga an thil hmuhchhuah chu, India hmeichhia pasal nei tawh te hian an nun bul tan tha leh thei dawn se za a 70 dawn chuan an pasal te an neih duh tawh loh tur thu an sawi a. Mizoram ah ngei pawh mahni kawppui te a lungawi lo, a bikin hmeichhia an tam em em. Inhriatthiamna leh hmangaihna an tlachham a ni. Kei erawh zawng, min nei duh an awm phawt chuan lungawi loh chu sawi loh, a pasal ka nih theih avang hian lawmthu a sawi thin dawn a ni. Ka duat ang a, ka hmangaih ang a, ka lerh bo san ngai dawn loh avang leh ka duh zia tihlan nan zan tin a ‘duhkhawp thleng rak’ ka chet pui thin dawn avangin lawmthu sawi lo thei a ni dawn lo!!


Thubelh: Chhungkua hi a lo pawimawh hle mai. Chhungkaw tha tak din tur chuan nulat tlangval lai atanga bul lo tan daih hi a ngai dawn a nih hi. Mizoram hian nu le pa tha, inhmangaih tawna, hmangaihna nen veka fate enkawl thin a mamawh! Chutiang nu leh pa chu ni thei vek ila, Zoram nuam chu kan hlat lovang!


Mizo hmeichhia ten hnam an hmangaih a hun ta!

Tunlai khawvel kan thlir chuan hmeichhia te rorelna khawvelah kan cheng chho tan mek niin a hmuh theih a. Ram hrang hrang a hna pawimawh tak tak chelh tu leh dinhmun sang tak taka dingte chu hmeichhia te an ni chho tan mek a ni. Thiamna lamah ni se nikum 2009 a Noble Prize dawngtu mi 13 zinga 5 te chu hmeichhia an ni a. Chutiang chuan entertaiment world ah te, business ah te, politics ah leh zirna lam thlengin hmeichhia ten hma an hruai chho mek a ni. Mizoramah ngei pawh lehkha thiam ber ber leh hlawhtling ber berte chu hmeichhia te an ni tan ta. Mizo hmeichhia te pawn hma an hruai chho tan mek a ni a tih theih awm e.

Hetiang dinhmun a kan din chhoh tan mek tak ah chuan kan Mizo hmeichhia te paw’n ram leh hnam hmangaihna kawngah tun aia nasa lehzual a hma an sawn a tul ta in ka hria a. Party politics ah ni lo, ram leh hnam politics ah pawh an zuan luh a hun ta a ni. Tun hma ngaihtuah in kan Mizo hmeichhia te dinhmun pawh a tha ta hle a, mahni duh zawngin an awm thei a, ring takin an nui ngam a, zalen takin an nung a, chhungkaw tam takah phei chuan mipa te nen chanvo inang an chang a. Mizo zingah chuan mipa leh hmeichhia kan intluk tlang viau tawh a ni. Hetiang a lo nih takah chuan Mizo mipa te phurrit tam tak kha hmeichhia te mawhphurhna ah a innghat chho tan mek a ni tih hi an pawm thiam a tul a. Mizo hnam humhalhna kawngah pawh nasa taka tan an lak a hun tawh niin ka hre bawk a ni. Nakin lawka kan hnam hruaitu tur, MLA, Minister leh Chief Minister dinhmun la luah tu turte chu kan Mizo hmeichhia te hi an nih avang in hei hi a pawimawh hle a ni.

1. Hnam dang ngaihzawn leh pasal a neih hi hnam tan thil tha lo tak a ni tih hria in, hemi kawngah hian thliarkar rilru put hi a pawi miah lo. Mizoram pawn ah kum tam ka awm chhuak ve ta a, Mizo hmeichhia te hian hnam hmangaihna an nei ngai miah lo nia ka hriat na chu hnamdang laka an inphal zau em em mai hi a ni. North East a hnam hrang hrangte zingah hian Naga nula ho hi an awlsam ber thin emaw ka ti a, mahse Mizo nula te lak ah chuan chip tak an lo la ni. Khawpui lian leh ram changkang zawk ah te chuan inneih pawlh hi thil pawi pawh a ni lo mai thei, mah se khang hmun a thil tha tak kha Mizoram leh hnam tan hian a tha ve vek kher lo. Keini Mizo hnam tlem te tan hi chuan hnam ralna a ni a, ram leh hnam hmangaihtu te chuan inneih pawlh mai bakah hnamdang ngaihzawn pawh hi kan do ngam turah ka ngai.

YMA leh MZP ten hnamdang pasal nei fate Mizo ah an chhiar lo hi invenna tha tak pakhat chu a niin ka hria a, a tha ka tiin ka thlawp khawp mai. Shillong a PG kan zirlai in hnamdang ngaihzawn hi kan do ve nasa mai thin a. Zirlai pawl ten kan do thin em em chhan ni a lang pawh hnam hrang hrang awm khawm kan niin, kan chapo ar hlawm a. Kan hnam hi kan chhuang em em theuh hlawm a ni. Hnamdang nula duhtawka kan ngaihzawn theih chuan khami te hnam chunga leng ang deuh a inngaihna hi kan nei tlat mai thin a. Chuvang chuan kan hnam nula in hnamdang a ngaihzawn chuan mipa te hi chuan tlawmah kan la a, kan duh lo em em thin a ni.

Mizo zingah mingo (sap ka ti ve duh lo, sap tih hi vai tawng a, “Ka Pu” tih atanga lak a ni a, kan pu reng turah ka ngai lo, an vun a ngo a, mingo an ni ve mai, kan ngaihsan hi i sim ang u) ngaihsanna a la reh thei lova. Mingo pasal a neih chu vanneihna leh malsawmna emaw te kan ti deuh nge, mingo pasal nei an tam ta hle mai. Tunah phei chuan midum thlengin kan nula ten an kawp hreh ta lo. MHIP hian hnam ralna dik tak hnamdang pasal neih hi, Mizoram leh hnam a hmangaih anih chuan a do ngam turah ka ngai.

A hma a kan tarlan tak ang khan he ram leh hnam innghahna chu Mizo hmeichhia te hi an ni tan tawh a. Chuvang chuan Mizo hmeichhia te hnenah hei hi ka ngen a ni: He hnam hi a ral mai loh nan, i hnam ah chiang la, Mizo chauh pasalah nei ang che. Hnam dang chu an lian zawk a, an hmeltha zawk a, an hausa zawk pawh a ni thei e. Mahse, Mizo hnam hian kan mamawh che u a, thianghlim taka nung tur leh he ram din tha tur hian kan duh che u a, Mizo mipa te tanpuina nen thil ropui tak in ti thei a ni tih hria in, ngaihtuahna fim tak nen duh thlang thin ang che u.

2. Nupui tha tak nih mai hi a tawk ta lo, hmeichhe dinhmun a ding thiam tak chunga in chet chhuah ve a hun ta a ni. India ramin zalenna a hmuh theih nana Pu Gandhi a movement siam hlawhtlin zia leh ropui zia kan hria a. Heti taka a hlawhtlin chhan hi hmeichhia te power a hman thiam vang niin ziaktu thenkhat chuan an tarlang ve leh zauh thin. Hmeichhe ropui chanchin ka chhiar hi chuan Joan of Arc te, Rani Lakshmi Bai of Jhansi te chanchin hi a ngaihnawm ka ti thin a. Ram leh hnam in a mamawh lai takin, mipa zawkte pawh hlau a an khurh laiin chak takin an ding chhuak ngam a. A tawp thleng an tang ngam a, thih thlengin an bei a ni. Taksa lama chak lo zawk hmeichhia mah hmelma bei tura an dingchhuak ngam anih chuan mipa te tan chona nasa tak a ni thin.

Tunlai khawvelah chuan Sarah Palin-i hi a ngaihsan awm khawp in ka hria. Hmeltha leh piannalh, mipa tam tak tan chuan duhthusama itawm leh nalh a ni. Khawvel nawmna chi hrang hrang ni a kan hriat lam ah kal duh ni se kalna tur a hmu hnem khawp ang. A duh phawt chuan zan tin sex hmanpui tur mipa hrang hrang pawh a kawp thei ang. Mahse, conservative Kristian nih a thlang a, a lar viau hnuah pawh a pasal tan nupui tha tak a la ni thei reng te, abortion a la do tang tang te hi a ropui ka tiin, hmeichhe ngaihsanawm ve tak chu a ni.

Mizoram hian Sarah Palin-i te ang Mizo hmeichhia hi a mamawh a ni!

Tuesday, August 3, 2010

Zu tha a awm lo!

LPS in Zotalk programme ah Total Prohibition chungchanga live debate an buatsaih kha tlai khaw hnuah ka lo en ve a. Mizoram khawvela mi lar tak tak leh tawng hmang thiam tak takte thu leh hla khan beng a ti var in, ngaihthlak pawh a manhla hle a ni. A hnu lamah pawh zu chungchang ziahna article chanchinbu hrang hrangah leh internet lam atang ten ka lo chhiar ve zel a. Vawi tam tak, “Total Prohibition avangin Mizoramah zu tha lo a tam phah”, tih thu hmuh tur a awm fo. He thu ka hriat apiang hian, “Zu tha a awm a mi?” tih hi min ngaihtuah tir thin a. Mi tam tak chuan zu tih tak nan emaw a in te an ruih hma nana a zuar tute emaw, a sa tuten emaw thil dang an pawlh hi zu tha lo/zu chhia kan tih ber chu niin a lang. Hetianga, zu a thil dang pawlh hi a tha lo teh meuh mai. Mahse, eng anga zu man to leh changkang, thil dang pawlh miah loh pawh ni se; kan taksa, rilru leh pawn lam nun thlenga a tihchhiat theih dan hriatchian chuan zu tha hi a lo awm lo. Engtik hunah emaw chuan kan hmasawnna kal chho zel leh changkanna nia kan hriatte avangin Total Prohibition hi hlih a la ngai ngei ang. Chutiang hun a lo thleng anih pawhin a nihna dik tak kan hriatchian a, in lo thei tura inven nachang kan hriat hi a pawimawh dawn a ni.

Zu chi hrang hrang te:

Chemistry zirna atang chuan carbon leh hydrogen an pai tam dan a zirin zu hi chi hrang hrangah then a ni a. Chung zinga Mizo mipui ten kan hriat lar pahnih chu lo bihchiang dawn ila-

a) Methanol: Wood alcohol an ti bawk. Mizoram leh hmun dang dangah zu chhia in avanga mitdel leh thi sawi tur an awm thin, hei hi methanol avang a ni tlangpui. Taksa a a luh chuan tur hlauhawm takah a inlet a, lem khat (10 mL) lek a tam pawh hian thihna a thlen thei a, thihna a thlen em loh pawn mit a tidel thei a ni. Kan hriat atana tha chu laboratory a hman atana an siam ethanol ah hian methanol 5-10% vel telh a ni thin a. Chutiang chu denatured alcohol/dehydrated alcohol/ methylated spirit, etc tih hming pu in zawrh chhuah a ni thin. Zu zuar tam takin an zu tih tak nan a hlauhawm zia hre lovin hetiang hi an lo telh ru thin a, chu chuan mit delna leh thihna hial a thlen thin a nih hi.

b) Ethanol/ethyl alcohol: Hei hi kan in thin zu hi a ni a. Ethanol tam dan a zir leh siam an nih dan a zir in zu hi chi hrang hrangah an then leh a. Distilled spirit an tih heng whisky, rum, vodka, brandy ah te hian a tlangpuiin 40-50% ethanol a awm a, wine chi hrang hrang ah hian 12-22% ethanol a awm a, beer/toddy ah te hian 4-8% ethanol telh an ni thin bawk. Mizoram a kan siam chhuah rakzu tui pawlh loh kan tihah te hian 30-45% ethanol a awm ve thei a, bazaar a grape wine kan hmuh theih hoah hian 18% thleng te pawh a awm ve thei a ni.

Zu in kan taksa a hna a thawh dan:

Zu kan in hian kan pumpui leh ril bangah ah te a inchiah zawp(absorbed) a, chuta tang chuan kan thisen ah lut in, thisen zam ah a kal kual ta thin a. Thisen zam atangin thinah a lut leh a, chutah chuan kan thin a enzymes chikhat alcohol dehydrogenase an tih te chuan chemicals chikhat, tur hlauhawm tak acetaldehyde an tihah an lo let thin. Acetaldehyde hi zu kan in avanga kan ruih nachhan hi a ni a, zu ngawlveina thlentu leh zu avanga natna leh harsatna chi hrang hrang thlentu hi a ni bawk. Acetaldehyde te hi kan taksa a enzymes chidang, acetaldehyde dehydrogenase an tihte chuan acetic acid ah an lo let veleh a, hei avang hian zu rui pawh an lo harh leh thei thin a ni. A huai ami ang hian:

Acetaldehyde a an inleh hma hian ethanol te hi kan thisen zam ah an kal kual thin a. Chuvang chuan thisena zu awm zat atangin zu kan in hnem leh hnem loh a hriat thei thin. Ethanol hi alcohol dangte nena khaikhin chuan a hlauhawm nep hle zawk a. Sai lian ber atanga tho hmi thleng hian, nungchate hian zu pai thawih theih dan kan nei hi a mak khawp mai. Hei hi a chhan chua khuarel thil (nature) ah hian a tam em vang a ni. Kan thil ei paithawih nan a tangkai avangin pumpuiah tlem a zawng chu a insiam ve reng bawk. Hetih lai hian a hmaa kan sawi methanol leh alcohol dangte chu taksa tan an hlauhawm em em a.

Hei hi a chhan chu methanol kan taksa a a luh chuan kan thisen zamah a kal kual a. Chuta tang chuan thin ah lut in, kan thin a enzymes chi khat alcohol dehydrogenase kan tihte khan chemicals hlauhawm tak mai formaldehyde ah an lo let a, chu chu formaldehyde dehydrogenase an tihten formic acid ah an lo let veleh a ni. Heng chemicals chi hnih folmaldehyde leh formic acid te hi thihna leh mitdelna thlen thin tute chu an ni.

Mizoram a kan Grape Wine te hi:

Mizorama kan grape wine ho ah hian acidity (thur) a sang hle a. Sample thenkhat laboratory a ka enchhin tawh ho ah chuan 10-18% ethanol awm in, pH meter ah 1-3 an kawk bawk a ni. pH meter hi acidity (thur leh thur loh) tehna hmanrua a ni a, pH scale ah chuan 7 hi neutral a ni a. Chu chu tui thianghlim tak, engmah pawlh loh hian a kawk thin. 7 hnuai lam chu acid an ti a, a number a tlem poh leh acidity a sang tihna a ni a, 7 chunglam chu ‘base’ an ti thung. Mizo ten acid kan tih hian ser thur anga thur hi kan kawhtir deuh ber thin. Mahse, chemicals chikhat, picric acid an tih chu khawvela thil kha ber pawl a ni thung. An nihna (properties) kha a pawimawh ber zawk chu a ni. Heng Mizoram a kan grape wine thenkhat te hi pH scale ah chuan pumpui tana pawi khawih thei khawpa thur an ni a. Kan ha an ti tim kher lo a ni mai thei e, mahse pum tan an tha lo thei a nih tih hria in kan in lo thei lo anih pawhin in dan chin tawk kan hriat a pawimawh a ni.

India ram dinhmun:

  1. India ram ah hian zu in mi maktaduai 62.5 awm anga chhut a ni a, kum 1970-1996 chhung khan zu in 106.7% (per capita consumption of alcohol) a tam belh anga chhut a ni bawk.
  2. Kum 1950-1960 inkar khan zu intan kum chawhrual (mean age) chu kum 23.36 anih lain kum 1980-1990 ah chuan kum 19.45 ah a tla thla tawh a ni.
  3. Zu siam chhuah leh zawrh atanga tax lakluh hi India ram state tam berte sum hmuhna hnar ber a ni a (kum khatah Rs 25,000 crores), zu zawrh khap a nihna state heng Gujarat, Mizoram, Manipur leh Nagaland tih loh state danga zu zawrh phal anih chhan pawh tax atanga sum lut a tam vang hi nia ngaih a ni.
  4. India ram state 23 a addiction centre hrang hrangte report a a lan dan in state pakhat ah chauh tih loh chuan zu hi addiction centre a an awm chhan lian ber emaw a dawttu emaw an ni vek a ni.
  5. India ram Sorkar Hospital a hliam tuar inentir zawng zawng zingah 37% te hi zu vang a ni a, rilru lam buaina 17.6%, thluak hliam (brain injuries) 15-20% leh mahni intihhlum tum 34% te chu zu vang a ni bawk.
  6. Hna thawhna hmun a kal lo (absenteeism) zing ah 20% leh hna thawhna hmun a accident thleng 40% te hi zu kaihhnawih thil avanga thleng a ni.
  7. Zu avanga kum tina kan thil hloh (annual loss) hi Rs 70,000-80,000 maktaduai inkar anga chhut a ni.
  8. Indian mipa zingah nupui te chunga kutthlak ching 85% te chu nitin zu in emaw zu in zing tak an ni a, hetiang thil thleng 50% aia tam chu zuruih lai a thleng a ni bawk.
  9. India mipui te hian chawhrual in kan thawhchhuah atanga 3-45% chu zu manah kan hmang thin ni a chhut a ni bawk a ni.
  10. India ram hi zu lei tur leh zu in tam lamah khawvelah pathumna a ni ta a. Hetia zu a hluar tak em em nachhan te chu kan khawtlang nun dang lam chhoh zel vang te, zu lei mai tur a tam tak avang te, ram dang nena kan in sumdawn tawnna (a bikin zu kaihnawih thilah) thlah dul a nih avang te leh zu hlauhawm zia in zirtirna that tawk loh vang te ni a ngaih a ni bawk a ni.

Meghalaya dinhmun:

Meghalaya hi India ram state zingah zu man tlawmna ber a ni a, zu bottle khat zel hi India ram hmun dang aiin 25% vel laiin a tlawm zawk a. Hei hi a chhan chu zu zuar ten tax an chawi tlem vang a ni. An English chanchinbu leh national newspaper ah te an chanchin chhe lam an chhuah ngai vak loh avangin zu chungchang bikah pawh harsatna an nei ngai lo emaw tih mai tur a ni a. Mahse, Express India April ni 18, 2008 chhuakah chuan Meghalaya a thihna thlentu lian ber (biggest killer) chu zu anih thu an rawn chhuah a ni. Kum 2007 khan Meghalaya a civil Hospital pathum; Shillong, Tura leh Jowai Civil Hospital ah ringawt zu avanga thi mi 104 an awm a, hmun dang ami te nen chhinchhiah ni phei selang chuan hei ai daih a a tam tur thu Shillong Civil Hospital Joint Director B. Garod chuan a sawi nghe nghe. Thi zawng zawng deuh thaw hi thalai kum 40 la tling lo an ni a. Kumin kumtir Shillong Times chhuak ah pawh zu hi an state chhunga thihna thlentu lian ber a la nih zel thu leh chhungkaw tinah zu ngawlvei pakhat zel tal awm ang an nih thu an rawn chhuah bawk. Zu man a tlawmna leh zu tamna hmun apiangah zu avanga harsatna a pung niin a hmuh theih.

Khap zel hi a tha em?

Professor David Nutt-a, UK Government Adviser leh Advisory Council on the Misuse of Drugs, UK a Chairman ni bawk chuan, “Zu hi tunlai a hmuhchhuah chu ni se damdawi anga ngaih a ni ang a, khuahkhirh a ni ngei ang,” a ti a. A thatna sawi tur eng emaw zat chu a awm ngei ang. Damdawi tha tak a nihna te pawh a awm mai thei. Mahse, zu hi in tawh chuan sim leh a harsa a, ngaih (addict) theih a nih avang leh in nasat chuan taksa ah harsatna chi hrang hrang a siam theih avangin khuahkhirh hi thil tha tak chu a ni. Shillong ah kum 10 dawn ka awm ta a. Mizoram atanga rawn kal Mizo tam takin Shillong nuam an tih chhan chu zu a tam vang hi niin a lang. Chutih laiin zu tamna hmun ah pawh zu in duh chuang lo mi tam tak hmuh tur an awm. Kohhran a mi inhmang tak, a tlangval that laia nasa taka zu lo in ve tawh thin, Shillong-a a rawn kal tuma zu in leh ta chu a in chhan ka zawt a. Ani chuan, “Zu ka lo in nasa tawh thin a, khatia zu lei mai theih a a lo intlar thut mai ka hmuh khan ka chil a put nasa lutuk a, ka kal pel thei ngang lo a ni,” a ti hlawl mai a ni. Hmanni lawka veng pakhat Pavalai Pawl Leader lo zin pawh a zu in chhan chu, “A tam em a ni,” tih a ni. Zu a tam chuan kan in tam a, zu lei tur a awm loh chuan kan in lo ni maiin a lang.

Mizoram mipui ka ngaihtuah in, khap zel hi a tha hrih in ka hria. Mi thenkhat, lehkhathiam leh hawi zau, mual eng hmu phak chin te zingah thian kawm nana hmanga zu in thiam takte pawh an lo awm a ni thei e. Chung mite chu Total Prohibition sawisel nasa ber tute pawh an niin ka hria. Amaherawhchu, heng mite hnena ka ngen duh chu; Mizo mipui nawlpui dinhmun thlir thiam phak khawpin kan khaw hawi ti zau ila, zu hi Mizo te hian kan in thiam lo tak zet a ni tih hi i pawm ngam ang u. Kan khap rem tak tak thei lo anih pawh in, in tur a tlem hi keini Mizo mipui te tan hian malsawmna ropui tak a ni a, kan dinhmun nen pawh ala inhmeh tawk viau bawk a ni. Natna chi hrang hrang tunhma a kan hriat ngai reng reng lohte avanga Mizo thalai te kan thih zawih zawih lai hian, ka thalai pui, zu avanga an thih belh tur hi kei ka ngaingam lo a ni.